اکوادور در هفته گذشته شاهد تظاهرات گسترده مخالفان تهای ریاضتی بود. دولت این کشور برای اخذ وام از صندوق بین المللی پول درصدد حذف یارانه سوخت بود که با اعتراضات گسترده عمومی ناگزیر از توقف اجرای این تها شد.
چرا اکوادور مهم است؟
شرایط داخلی دو دهه پیش اکوادور تشابه زیادی با شرایط داخلی ایران دارد. در سالهای ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۷ مردم این کشور شاهد فساد و نابرابری روزافزون بودند. ناامیدی از بهبود شرایط، بیش از یک میلیون اکوادوری را وادار به مهاجرت از کشور کرده بود. گرچه موفقیتهای غرور آفرین اخیر ایران در عرصه ت خارجی بارقه هایی از امید را به همراه آورده است، اما سرکوب مطالبات طبقات ضعیف و متوسط، نیتی و ناامیدی را به طرز بی سابقه ای گسترش داده است. در چنین شرایطی مطالعه الگوهای موفق مشابه می تواند تاثیرات مثبت زیادی در پی داشته باشد.
نگاهی سریع به الگوی اکوادور
درباره الگوی اکوادور پیش از این در مقاله ای جداگانه با عنوان نگاهی گذرا به الگوی موفق اکوادور در توسعه عدالت اجتماعی و خروج از اقتصاد نئولیبرالی» بحث شده است. آنچه به طور خلاصه می توان گفت این است که دولت چپگرا و عدالت خواه رافائل کورئا با برنامه گسترده ای که بر محدود ساختن جریان آزاد سرمایه، فقرزدایی و توسعه زیرساختهای اقتصادی و اجتماعی متکی بود سرمایه اجتماعی آسیب دیده این کشور را بازسازی کرد. از جمله دستاوردهای دولت وی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش ۳۸ درصدی جمعیت زیر خط فقر و کاهش ۴۷ درصدی جمعیت زیر خط فقر مطلق
- کاهش ضریب جینی از ۰.۵۵ به ۰.۴۷ و کاهش نسبت درآمد بالاترین و پائین ترین دهک جامعه از ۳۶ به ۲۵
- کاهش نرخ بیکاری به ۴.۹ درصد
- افزایش شاخص شفافیت از ۲۰ به ۳۲
عملکرد دولت کورئا بحثهای زیادی در محافل ی و علمی برانگیخت. نئولیبرالها با اشاره به درآمدهای سرشار نفتی در سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۴، موفقیت وی را موقتی تلقی کردند اما برخی دیگر از چهره های اقتصاد ی جهان، از کورئا به خاطر ارائه الگویی تازه تمجید کردند. در این خصوص می توان به نامه سرگشاده دکتر ها جون چانگ استاد دانشگاه کمبریج و دکتر جیمز گلبریث استاد دانشگاه تگزاس اشاره کرد که توسط ۵۰ نفر دیگر از اقتصاددانان جهان امضا شد و در آن نسبت به از دست رفتن دستاوردهای بزرگ دولت کورئا در صورت بازگشت به نئولیبرالیسم هشدار داده شد. این نامه از سوی دو اقتصاددان اکوادوری به نقد کشیده شد که با پاسخ نویسندگان و تاکید دوباره آنان بر موفقیتهای دولت کورئا همراه بود. همچنین یانیس واروفکیس اقتصاددان برجسته یونانی که نقد وی بر ساختار اتحادیه اروپا و پیش بینی های هوشمندانه یک دهه پیش وی از مشکلات این اتحادیه وی را به چهره ای شناخته شده در دنیای اقتصاد ی تبدیل کرده است در تمجید از عملکرد دولت کورئا می گوید که تجربه اکوادور می تواند الگوی مناسبی برای اروپا باشد.
اکوادور پس از کورئا
گرچه کاهش قیمت نفت منجر به بروز برخی مشکلات در سالهای پایانی دولت کورئا شد، اما موفقیت وی به حدی بود که لنین مورنو کاندیدای حزب متبوع کورئا با حمایت وی اکثریت آرا را در انتخابات ریاست جمهوری به دست آورد. در حالیکه همگان انتظار تداوم برنامه های کورئا را داشتند مورنو، جنانکه گویی اسب تروای مخالفان باشد، با چرخش به راست و اتحاد با مخالفان، از راهی که کورئا آغاز کرده بود بازگشت و اصلاحات وی را مع ساخت. مورنو در هراس از رقابت احتمالی با کورئا در آینده، دست به کار رفراندومی هفت سوالی با مضامینی کلی شد که یکی از پرسشهای آن عبارت بود از محدود ساختن کاندیداتوری دوباره تمداران. به موجب این رفراندوم هر تمداری که با انتخابات به جایگاهی رسیده است فقط یک بار دیگر برای آن جایگاه می تواند خود را کاندیدا کند. این پرسش به ظاهر مترقی که با رای ۶۳ درصد شرکت کنندگان تصویب شد، البته برای مسدود ساختن بازگشت کورئا به قدرت طراحی شده بود. جالب آنکه غالب رسانه های اصلی (مانند واشنگتن پست، بی بی سی، وال استریت ژورنال، رویترز و .) تیتر گزارش خود از رفراندوم را به همین موضوع اختصاص دادند.
مورنو با لغو پناهندگی جولیان آسانژ این رومه نگار برجسته را تسلیم انگلستان و آمریکا کرد. اقدامی مشمئزکننده که همه آزادیخواهان جهان را به انزجار از وی کشاند.
وی در ادامه برنامه های ضداصلاحات خود درصدد حذف یارانه سوخت بود تا وام ۴.۲ میلیارد دلاری صندوق بین المللی پول را به دست آورد. این اقدام با واکنش گسترده مردم اکوادور روبرو شده و در نهایت وی را به توقف این طرح وادار ساخت.
درسهای اکوادور برای ایران
گرچه کشور و اقتصاد اکوادور کوچکتر از ایران است اما تجربه این کشور شاهد خوبی است بر اینکه اگر حکومتها اراده خالصانه اصلاح داشته باشند، بازسازی سرمایه اجتماعی غیرممکن نخواهد بود. دولت اکوادور برای احیای کرامت انسانی مردم این کشور چند اقدام مهم را در پیش گرفت:
- ورود و خروج سرمایه را قانونمند ساخت. هر کس از اقتصاد این کشور سود ببرد بایستی در برابر آن متعهد نیز باشد.
- با تهای فقرزدایی، تعلق به خاک اکوادور را ارزشمند ساخت.
- با بهداشت و آموزش عمومی، مردم و به ویژه جوانان را به آینده امیدوار ساخت.
- و با توسعه زیرساختهای شهری، استاندارد زندگی در این کشور را بالاتر برد.
ایران ما نیز امروز با رنجهای مشابهی دست و پنجه نرم می کند. درمان این رنجها در آزادسازی لگام گسیخته اقتصاد و توسل به دست پنهان بازار» نیست که اگر چنین چیزی وجود داشت کشورهای به اصطلاح آزاد برای احیای اقتصاد خود دست به دامن جنگ های پی در پی که مستم حضور و دخالت نامحدود دولتهاست نمی شدند. تجربه اکوادور تجربه ای زنده و پویاست و اتخاذ راهی مشابه قطعا می تواند نتایجی بزرگ و درخور در پی داشته باشد.
۷۰ تریلیون دلار بدهی اقتصاد آمریکا - بخش اول: سلطه دلاری زمینه ساز کسری مزمن
۲۴۴ تریلیون دلار بدهی اقتصاد جهانی وقتی همه بدهکارند! طلبکار کیست؟
اکوادور ,کورئا ,وی ,دولت ,کشور ,اقتصاد ,را به ,این کشور ,دولت کورئا ,که با ,وی را
درباره این سایت